Không ít người Việt cảm thấy bất ngờ trước những khác biệt văn hóa, lối sống ở quốc gia này. Hãy điểm qua những điều gây "sốc" cho người Việt khi lần đầu đến Mỹ.
Mỹ là một đất nước phát triển với nhiều điều thú vị nhưng cũng có những khác biệt văn hóa lớn so với Việt Nam. Từ hệ thống tài chính, giao thông, đến phong cách sống và làm việc, tất cả đều có thể khiến người Việt bất ngờ khi lần đầu đến đây. Tuy nhiên, nếu bạn chuẩn bị kỹ càng, tìm hiểu trước về văn hóa Mỹ và thích nghi dần dần, bạn sẽ thấy rằng đất nước này cũng có rất nhiều điều tuyệt vời để khám phá.
Người Mỹ chủ yếu thanh toán bằng thẻ ngân hàng
Ở Việt Nam, tiền mặt vẫn được sử dụng phổ biến, nhưng tại Mỹ, hầu hết mọi giao dịch đều được thực hiện bằng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ. Ngay cả khi chỉ mua một ly cà phê, người Mỹ cũng quẹt thẻ thay vì dùng tiền mặt.
Ngoài ra, việc sử dụng credit card (thẻ tín dụng) còn là một phần quan trọng để xây dựng lịch sử tín dụng cá nhân, ảnh hưởng đến nhiều giao dịch tài chính như mua nhà, mua xe hay vay tiền. Nếu không có lịch sử tín dụng tốt, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc thuê nhà hoặc vay vốn.
Thuế ở Mỹ không hiển thị trên bảng giá
Một trong những điều gây ngạc nhiên nhất đối với người Việt khi mua sắm tại Mỹ là giá niêm yết trên sản phẩm chưa bao gồm thuế. Khi thanh toán, tổng số tiền thực tế phải trả có thể cao hơn đáng kể so với giá gốc do thuế bán hàng (sales tax) khác nhau tùy từng bang.
Ví dụ, nếu bạn mua một món đồ có giá 10 USD tại California, khi tính thêm thuế, tổng cộng bạn có thể phải trả khoảng 10.75 USD. Điều này khác biệt hoàn toàn với Việt Nam, nơi giá niêm yết thường là giá cuối cùng mà khách hàng phải trả.
Lương ở Mỹ hấp dẫn nhưng mức sống rất cao
Mỹ nổi tiếng với mức lương trung bình cao hơn nhiều so với Việt Nam. Tuy nhiên, khi trải nghiệm cuộc sống tại đây, nhiều người Việt mới nhận ra chi phí sinh hoạt tại Mỹ cũng vô cùng đắt đỏ.
- Thuê nhà: Giá thuê nhà ở các thành phố lớn như New York, San Francisco hay Los Angeles rất cao. Một căn hộ một phòng ngủ ở trung tâm thành phố có thể lên tới 2,000-3,500 USD/tháng.
- Bảo hiểm y tế: Không giống Việt Nam, nơi chi phí khám chữa bệnh tương đối rẻ, ở Mỹ, bạn phải có bảo hiểm y tế nếu không muốn chịu những khoản chi phí y tế khổng lồ.
- Giá dịch vụ: Cắt tóc, sửa xe, hay gọi thợ sửa chữa tại Mỹ có thể tốn gấp nhiều lần so với ở Việt Nam.
Dù mức lương tại Mỹ cao, nhưng sau khi trừ đi các chi phí sinh hoạt, số tiền tiết kiệm được có thể không nhiều như mọi người nghĩ.
Văn hóa “tip” ở Mỹ
Tại Mỹ, tiền tip (tiền boa) là một phần quan trọng của ngành dịch vụ. Khi đi ăn tại nhà hàng, khách hàng thường phải tip từ 15-20% tổng hóa đơn. Nếu không tip hoặc tip quá ít, bạn có thể bị coi là bất lịch sự.
Ở Việt Nam, việc tip không phải là quy tắc bắt buộc, nhưng tại Mỹ, nhân viên phục vụ thường chỉ nhận mức lương cơ bản rất thấp và sống chủ yếu dựa vào tiền tip. Ngoài nhà hàng, bạn cũng nên tip cho tài xế taxi, nhân viên khách sạn và nhân viên giao hàng.
Giao thông và văn hóa lái xe tại Mỹ
Một điều khiến nhiều người Việt ngạc nhiên là hệ thống giao thông tại Mỹ chủ yếu dành cho xe ô tô. Ở Việt Nam, xe máy rất phổ biến và dễ dàng di chuyển trong thành phố, nhưng tại Mỹ, hầu hết mọi người đều cần có ô tô vì phương tiện công cộng không phải lúc nào cũng thuận tiện.
Một số khác biệt quan trọng trong văn hóa lái xe tại Mỹ:
- Lái xe bên phải thay vì bên trái như một số nước châu Á.
- Người đi bộ được ưu tiên tại các vạch kẻ đường. Nếu bạn không nhường đường, có thể bị phạt nặng.
- Tuân thủ luật giao thông nghiêm ngặt: Cảnh sát giao thông có thể dừng xe bạn ngay lập tức nếu vi phạm, và tiền phạt có thể rất cao.
Tính cá nhân và văn hóa giao tiếp ở Mỹ
Người Mỹ rất coi trọng sự riêng tư và không thích người khác hỏi những câu hỏi quá cá nhân. Những câu hỏi phổ biến ở Việt Nam như "Lương bạn bao nhiêu?", "Bạn có người yêu chưa?", "Bao giờ cưới?" có thể bị coi là bất lịch sự ở Mỹ.
Bên cạnh đó, người Mỹ thường giao tiếp thẳng thắn và rõ ràng. Họ sẽ nói trực tiếp nếu không thích điều gì, thay vì nói bóng gió hoặc vòng vo như người Việt.
Mỹ đề cao sự chủ động
Văn hóa làm việc tại Mỹ rất khác so với Việt Nam. Nhân viên tại Mỹ được khuyến khích bày tỏ ý kiến, làm việc độc lập và chủ động giải quyết vấn đề thay vì chờ chỉ đạo từ cấp trên.
Ngoài ra, Mỹ cũng rất coi trọng work-life balance (cân bằng giữa công việc và cuộc sống). Sau giờ làm, nhân viên ít khi bị sếp gọi điện hoặc yêu cầu làm việc ngoài giờ nếu không có lý do chính đáng.
Mỹ là một quốc gia đa văn hóa
Mỹ là một đất nước đa sắc tộc, nơi có sự giao thoa giữa nhiều nền văn hóa khác nhau. Bạn có thể thấy khu phố người Hoa, khu vực người Mexico, người Ấn Độ hoặc cộng đồng người Việt Nam tại các thành phố lớn như California, Texas hay New York.
Sự đa dạng này mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng có thể khiến người Việt cảm thấy "sốc" vì không phải ai cũng có cùng phong tục, thói quen và cách sống như ở quê nhà.
Mọi thắc mắc liên quan đến Chương trình đầu tư định cư EB-5 và dự án EB-5 River Oak, xin vui lòng liên hệ 0938613062 hoặc vietnam@latourlaw.com.
LatourLaw P.A – Văn phòng luật di trú Mỹ tốt nhất năm 2025
